Trước năm 2017, các hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp đã xuất hiện ở nhiều trường đại học, câu lạc bộ (CLB) sinh viên khởi nghiệp. Tuy nhiên, đến cuối năm 2017, Đề án “Hỗ trợ học sinh sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” (gọi tắt là Đề án 1665) được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định ban hành ngày 30/10/2017 giao Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) chủ trì thì các hoạt động này mang tính bắt buộc cho sinh viên các trường.

Lên nấc thang mới

Nhiều năm qua, VCCI đã phối hợp với Bộ GD&ĐT, Bộ KH&CN hằng năm tổ chức bình chọn và trao danh hiệu Đơn vị tiêu biểu trong xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp dành cho các trường đại học/cao đẳng. Một số đơn vị đã vinh dự được nhận danh hiệu này như trường Đại học Ngoại thương, Đại học Huế, trường ĐH Nguyễn Tất Thành, trường ĐH Tây Nguyên, trường ĐH Đà Lạt, trường ĐH Lạc Hồng…

Theo PGS.TS Lê Thị Thu Hà - Giám đốc Trung tâm FIIS, trường ĐH Ngoại thương đã lên “một nấc thang mới, bài bản hơn” kể từ khi thành lập Trung tâm Sáng tạo và Ươm tạo FTU (Trung tâm FIIS) nhằm đưa vào hoạt động đổi mới sáng tạo (ĐMST) và khởi nghiệp (KN). Nhà trường chính thức trở thành trường đại học đầu tiên công bố chiến lược trở thành trường đại học ĐMST bởi 3 yếu tố căn bản. Đó là, tinh thần ĐMST đã được lồng ghép vào tất cả các hoạt động của Nhà trường, từ các hoạt động chuyên môn cho đến các hoạt động ngoại khoá, thậm chí các hoạt động công đoàn cũng thấm đẫm tinh thần ĐMST.

“Hoạt động ĐMST triển khai ở nhiều cấp độ, cả chiều sâu lẫn chiều rộng, tạo ra hiệu ứng lan toả. Lộ trình và phạm vi đều rất rõ ràng để nguời học và các bên liên quan có thể tham gia vào những hoạt động phù hợp”, PGS.TS Lê Thị Thu Hà chia sẻ.

Còn nhiều khó khăn

Tổng kết từ Bộ GD&ĐT đã cho thấy các mục tiêu của Đề án 1665 đến năm 2020 cơ bản đã hoàn thành. 100% các đại học, học viện, trường đại học, trường cao đẳng và trường trung cấp có kế hoạch triển khai công tác hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp; 90% học sinh, sinh viên từ các đại học, học viện, các trường đại học đến các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục được trang bị kiến thức, kĩ năng về khởi nghiệp trước khi tốt nghiệp.

Có 60% các trường đã thành lập được các CLB khởi nghiệp thuộc các lĩnh vực ưu tiên dựa trên thế mạnh của các cơ sở đào tạo. Mặc dù vậy, trong quá trình triển khai Đề án 1665 còn một số khó khăn. Theo đó, chương trình khởi nghiệp là chủ trương còn mới, các đơn vị chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc triển khai thực hiện chương trình, nên việc đưa khởi nghiệp vào chương trình đào tạo còn chưa đạt yêu cầu. Tài liệu hướng dẫn khởi nghiệp cho sinh viên còn ít, chưa sát với thực tiễn. Đội ngũ tư vấn, hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp còn ít kinh nghiệm, đa số là kiêm nhiệm, chưa có bộ phận chuyên trách. Các không gian chung (Co-working space) hỗ trợ khởi nghiệp cho sinh viên còn thiếu học liệu, cơ sở vật chất chưa đáp ứng được nhu cầu của sinh viên.

Kinh phí đầu tư cho hoạt động khởi nghiệp trong các cơ sở đào tạo không được cấp thường xuyên mà chủ yếu cấp theo các hoạt động, do đó rất khó khăn trong việc xây dựng và hoạch định kế hoạch. Các Quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư thiên thần chưa quan tâm đến các hoạt động đầu tư cho các dự án khởi nghiệp của học sinh, sinh viên.