>> Doanh số bán giảm sâu, ô tô giảm giá hàng trăm triệu nhiều không kể xiết

Tồn kho lớn

Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số bán hàng năm 2023, của các doanh nghiệp thành viên đạt 276,377 xe các loại, giảm 23% so với 2022. Trong đó, xe cá nhân giảm 25%; xe thương mại giảm 14% và xe chuyên dụng giảm 69%. Tính đến hết tháng 12/2023, doanh số bán hàng của xe lắp ráp trong nước giảm 20% trong khi xe nhập khẩu giảm 32% so với cùng kì năm ngoái.

Với ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống (tính cả xe pick up), chỉ có một vài thương hiệu đạt tăng trưởng dương, còn lại hầu hết đều tăng trưởng âm, so với năm 2022. Tăng trưởng cao nhất thuộc về BMW và Mini, đạt 2.110 xe, tăng 63%; tiếp đến là Ford đạt 38.322 xe tăng 33%; Lexus đạt 1.793 xe, tăng 19%. Doanh số bán năm 2023 giảm sâu nhất thuộc về thương hiệu Peugeot, cả năm chỉ đạt 3.038 xe, giảm 70% so với 2022. Tiếp đến là Toyota đạt 54.414 xe giảm 37%; Kia đạt 40.773 xe, giảm 33%; Mitsubishi đạt 30.894 xe, giảm 22%; Honda đạt 23.802 xe, giảm 22%...so với 2022.

Với phân khúc xe tải, doanh số bán năm 2023 tất cả đều giảm mạnh so với 2022. Đứng đầu là thương hiệu VEAM, chỉ đạt 216 xe các loại, giảm 56%; Hino đạt 2.555 xe, giảm 54%; Đô Thành đạt 949 xe, giảm 40%; Thaco đạt 14.535 xe, giảm 31%; Vinamotor 285 xe, giảm 26%...

Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, tổng sản lượng ô tô lắp ráp trong nước năm 2023 đạt 347.400 xe các loại, giảm 12% so với 2022; còn ô tô nhập khẩu nguyên chiếc đạt 117.800 xe các loại, giảm 32% so với 2022.

Như vậy, tổng nguồn cung ô tô năm 2023 là 465.200 xe các loại. Trong khi đó, tổng doanh số bán toàn thị trường, tính cả các doanh nghiệp không thuộc VAMA, đạt khoảng 380.000 xe. Ước tính, tồn kho vào khoảng 85.000 xe.

Sau khi đạt doanh số bán hơn 500.000 xe vào năm 2022, thì tăng trưởng ô tô năm 2023 lại giảm sâu. Theo dự báo ban đầu của các doanh nghiệp, thị trường ô tô năm 2023 dù khó khăn, vẫn có tăng trưởng từ 5% -7%, so với năm 2022, tiến đến gần đến con số 600.000 xe/năm. Tuy nhiên, thực tế khác xa so với dự báo.

Tiếp tục “đại hạ giá”

Năm 2023, ô tô sản xuất lắp ráp trong nước được Chính phủ hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ 6 tháng cuối năm và nhiều mẫu xe giảm giá mạnh tới hàng trăm triệu đồng nhưng tiêu thụ vẫn “lao dốc không phanh”. Đây là giai đoạn khó khăn nhất của ngành ô tô kể từ năm 2008 đến nay.

Giới kinh doanh ô tô nhận định, nhu cầu yếu sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2024. Trong khi đó, từ 1/1/2024, ô tô sản xuất lắp ráp trong nước, không còn nhận được hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ từ Chính phủ nữa. Kịch bản có thể sẽ lặp lại giống như năm 2023. Tức là xe tồn kho nhiều, để lâu ngày không bán được, phải “đại hạ giá”, “khuyến mãi khủng” xả hàng. Nhất là với những xe tồn từ đầu năm 2023, sau 1 năm chất lượng giảm, phải chấp nhận hạ giá hàng trăm triệu đồng.

Thị trường ô tô chìm sâu trong suy thoái, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, đóng góp vào ngân sách giảm mạnh. Nguồn thu từ ô tô bao gồm: tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng và lệ phí trước bạ, là những khoản đóng góp quan trọng vào ngân sách các địa phương này hàng năm. Tại các trung tâm công nghiệp ô tô lớn của cả nước như: Ninh Bình, Quảng Nam và Vĩnh Phúc, theo báo cáo, năm 2023 hụt thu hàng nghìn tỷ đồng do ngành ô tô gặp khó khăn.

Ngành ô tô gặp khó, công nghiệp hỗ trợ, cũng lao đao theo. Nhiều doanh nghiệp sản xuất linh kiện năm 2023 bị giảm doanh thu từ 20-40%. Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam cho biết, năm 2023 "sức khỏe" của doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ “suy giảm khá nghiêm trọng”, do mất đơn hàng.

Trước tình hình này, các doanh nghiệp ô tô lại mong muốn được Chính phủ tiếp tục hỗ trợ. Công ty ô tô Trường Hải (THACO) đã đề xuất với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Nam, xem xét, kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thêm một khoảng thời gian phù hợp. Gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước năm 2024.